ม่วนโดยมิได้นัดหมาย? ทำไมวงจากแอฟริกา หรือละติน ถึงคล้ายหมอลำขนาดนี้!?
- Writer: Montipa Virojpan
- Visual Designer: Tas Suwanasang
ในหลาย ๆ ครั้งที่เราฟังดนตรีโลก (world music) ที่ไม่ว่าจะมาจากประเทศไหน ทวีปไหน ก็จะพบกับความน่ามหัศจรรย์ของเสียงเพลงเหล่านี้ที่จะมีความเชื่อมโยงกันอยู่ในจุดใดจุดหนึ่งเสมอ ยิ่งถ้าได้ฟังเพลงจากทวีปแอฟริกา ละตินอเมริกัน เราจะรู้สึกว่า ทำไมเสียงเครื่องดนตรี โครงสร้างเพลง จังหวะ หรือวิธีการร้อง มันละม้ายคล้ายคลึงกับหมอลำทางภาคอีสานจังเลย เรื่องนี้มีเหตุผลแบบบังเอิญ ๆ ที่ก็ไม่บังเอิญซะทีเดียว ย้อนกลับไปตั้งแต่จุดกำเนิดของเพลงแอฟริกันกับเพลงหมอลำ จุดที่ทำให้มีความคล้ายคลึงกัน เพราะบริบทในสังคมของทั้งสองพื้นถิ่นนี้มีความใกล้เคียงกันอยู่ คนไทยในภาคอีสาน และคนในทวีปแอฟริกา อาศัยอยู่ในพื้นที่ธุรกันดาร แห้งแล้ง พบเจอกับความลำบาก ปัจจัยจากสภาพแวดล้อมนี้เองที่ทำให้เกิดแนวเพลง หรือการเรียบเรียงดนตรีดังที่เราได้ยินกัน โดยคนทั้งสองคนเผ่าไม่ได้มีความเกี่ยวข้องทางชาติพันธุ์แต่อย่างใด “ถ้าพูดภาพรวมดนตรีแอฟริกันกับหมอลำ อาจจะไม่ได้เหมือนกันมาก แต่คอนเซ็ปต์การเล่าเรื่องใกล้เคียงกัน คือเล่าเรื่องชีวิต ความเป็นอยู่ของชุมชน แต่ถึงแม้ว่าชีวิตของพวกเขาลำบาก แร้นแค้น ก็ไม่จำเป็นต้องทำแต่เพลงท่วงทำนองเศร้าสร้อย สังเกตได้จากเพลงส่วนใหญ่ของอีสาน หรือแอฟริกัน จะทำออกมาเป็นเพลงสนุก มีจังหวะครื้นเครง เพราะพวกเขาต้องการสร้างความสนุกมาเพื่อปลอบประโลมชีวิต” ต้นตระกูล แก้วหย่อง อาจารย์วิชาดนตรีร่วมสมัย สาขาดนตรีไทยและดนตรีตะวันออก ที่มหาวิทยาลัยมหิดล หรือที่พวกเรารู้จักเขาในฐานะศิลปินเครื่องดนตรีพื้นบ้านอีสาน Tontrakul, Asia 7 และ Nisatiwa เล่าให้เราฟังถึงปัจจัยต่าง … Continued