ถ้าพูดชื่อวงอย่าง Big Ass, Silly Fools, Blackhead, Paradox ในวันนี้คงไม่มีใครไม่รู้จักพวกเขา เพราะมีเพลงฮิตให้ร้องตามได้เหนือกาลเวลา บางเพลงกลายมาเป็น karaoke anthem เลยด้วยซ้ำ แต่จะมีสักกี่คนที่ย้อนกลับไปฟังงานเก่า ๆ ที่ซ่อนอยู่ในอีกหน้าเทป และพบกับความน่าตื่นเต้นทุกครั้งจนตั้งคำถามว่า เขาเคยทำอะไรแบบนี้กันด้วยหรอ? เพลงหน้า B ไม่ใช่ไม่ดี แต่เพลงเหล่านั้นไม่มีโอกาสได้ไปปรากฏตัวบนคลื่นวิทยุ หรือคอนเสิร์ตเท่าไหร่ เพราะในสมัยก่อน การเผยแพร่ผลงานให้เป็นที่รู้จัก ต้องผ่านการที่ค่ายเพลงและวงดนตรีต้องมาคัดเลือกซิงเกิ้ลเพื่อส่งไปตามสถานีวิทยุ หรือเอาไปทำมิวสิกวิดิโอ เพราะยังไม่มีช่องทางให้เผยแพร่ผลงานได้แพร่หลายแบบยุคที่มีอินเทอร์เน็ตไว้ใช้ทุกบ้าน ในช่วงเวลาที่พื้นที่เผยแพร่อย่างและตารางออกอากาศในวิทยุหรือโทรทัศน์มีจำกัด เพราะ airtime จะถูกจัดสรรให้ศิลปินคนอื่น ๆ เผยแพร่ได้เท่า ๆ กัน เพลงที่เลือกมาก็ต้องติดหูประมาณนึง เพื่อทำให้คนรู้จักวงและเพลงได้มากที่สุด และคุ้มค่ากับการลงทุนของค่ายที่สุด เลยทำให้เพลงที่ถูกเปิดในคลื่นวิทยุ หรือมีมิวสิกวิดิโอ กลายเป็นเพลงฮิตอย่างไม่ต้องสงสัย การเป็นศิลปินสมัยก่อนไม่ง่าย เพราะไม่ใช่ทุกคนที่มีอุปกรณ์ที่บ้านแบบทุกวันนี้ และการทำเพลงในสตูดิโอมีราคาแพงมาก คนจะเป็นศิลปินจึงต้องมีค่ายมาช่วยดูแลการเผยแพร่ผลงาน และอาจต้องผ่านการกลั่นกรองความคิดสร้างสรรค์และตัวตนบางส่วนเพื่อตอบความต้องการของตลาดในช่วงนั้น ดังนั้นเพลงหน้า B ที่เป็นเหมือน hiddengems ที่แฟนเพลงตัวจริง หรือคนที่มีเทปไว้ครอบครองเท่านั้นที่จะมีโอกาสได้ยิน และได้รับรู้ตัวตนอีกด้านหนึ่งที่วงไม่ได้รับการประชาสัมพันธ์ออกไป โดยนี่ก็เป็นอีกหนึ่งปัจจัยที่กำหนดทิศทางดนตรีของวงนั้น … Continued